رنگ های ترافیکی
رنگ های سرد تک جزیی
این رنگها که در دمای محیط اجرا میگردند و فقط از یک جزء تشکیل شدهاند و میتوانند بر پایه رزینهای مختلف از جمله رزینهای آلکید و آلکید اصلاح شده ، کلر کائوچو و آکرلیکهای معمولی میباشد. این رنگها دارای روشهای تولید و اجرایی ساده هستند و عمدتاً رنگهای تولیدی در حال حاضر کشور ایران را تشکیل میدهد بالاخص رنگهای سرد بر پایه رزینهای آکرلیک در بازار کنونی ایران به لحاظ خط کشی عمدهی جادههای کشور با آنها از استقبال زیادی برخوردار هستند این رنگها میتوانند پایه حلالی و پایه آبی تعریف گردند که با تجه به شرایط آب و هوایی و نبود تکنولوژی در ایران عمده تولید بر پایه حلالی میباشد که متأسفانه تخریب زیست محیطی را در بر دارد و اکنون در حال بررسی به روی رنگهای پایه آبی که زمان خشک شدن آنها سریع و آنی خشک شونده هستند رو به افزایش است که اکنون به دلیل قیمت بالا استقبال چندانی از آنها نمیشود. رنگهای سرد پایه حلالی عمدتاً با خروج حلال از آنها و ایجاد فیلم خشک آن مورد استفاده قرار میگیرند و نحوهی تولید آنها در کارخانه مخلوط کردن آنها با رزین آکرلیک که عمدتاً شامل 60 درصد جامد و 40 درصد حلال عرضه میشود و تشکیل رنگ یعنی حل شدن دانههای رنگدانه که عمدتاً سفید یعنی دی اکسید تیتانیوم در میان ملکولهای رزین را شامل میشود که این عمل توسط اختلاط رزین و حلال و دانههای تیتان به صورت آرام آرام و تکان میکسر تولید میگردد در این میان به رنگ تولید شده مقداری ادیتوهای مختلف از جمله فیلرها (Filer) که عمدتاً کربنات کلسیم بوده و همچنین مواد ضد رسوب و ضد کپک اضافه میگردد که باعث ماندگاری طولانی رنگ و همچنین فیلرها باعث مهندسی و کنترل قیمت رنگ تولیدی میگردد.
رنگهای ترافیکی سردرا با توجه به ساختار شیمیایی آنها به گروههای ذیل طبقه بندی مینمایند:
* روغنها ( رزین الکید)
* الثو رزینها ( رزینهای الکید اصلاح شده با روغنهای خشک شونده )
* ترکیبات پایه لاستیکی ( لاستیکهای کلردار)
* رنگهای لاتکس و پایه آبی
* رنگهای آلکرلیک پایه حلالی
رنگ سرد برپایه الکید و الکیدهای اصلاح شده
پیوند به کار رفته در این گونه رنگها معمولاً الکیدها و لاستیکهای طبیعی کلردار (کلروکائوچو) هستند که پس از تبخیر حلال بر اثر جذب اکسیژن از محیط و انجام واکنشهای اتواکسیداسیون به یک فیلنپم جامد تبدیل میشوند، دوام بسیار کم و همچنین استفاده از حلالهای نفتی که تأثیر منفی بر روی محیط زیست دارد ، باعث گردیده که در سالهای اخیر به تدریج به کارگیری رنگهای سرد پایه حلالی کاهش استفاده از رنگهای سرد پایه آبی و مواد ترموپلاستیک گرم افزایش مییابد.
رنگهای ترافیکی سرد با فامهای سفید و زرد موجود هستند و معمولاً با استفاده از سیستم پاشش اسپری بدون هوا ( ایرلس ) برای خط کشی روسازیهای آسفالت به کار میروند، معمولاً رنگهای ترافیک بر پایه رزینهای الکیدی (اصلاح شده و نشده ) ارزانترین مواد خط کشی هستند، این نوع رنگها معمولاً حاوی 18 درصد وزنی رزین آلکید ، 25 درصدوزنی دانههای شیشهای ، 25 درصد وزنی فیلر (کربنات و تالک) و 32 درصد وزنی پیگمنت و اکستندر در فیلم خشک میباشد.
رنگهای سرد بر پایه رزینهای کلروکائوچو ( الکید اصلاح شده با کلروکائوچو)
رنگهای ترافیک بر پایه رزین کائوچوی طبیعی کلرینه شده سیستمهای هستند که با تغییر در مادهی پایه برای افزایش دوام و ماندگاری به کار میروند، این ماده از سال 1966 در دسترس بوده و امروزه بسیار پر مصرف است. این نوع رنگ ترافیکی ، از رزینهای آلکیدی که با نوع خاصی از اسیدهای چرب و یا الکید بلند روغن که نسبت 1 به 5 با رزین کلروکائوچو اصلاح ساخته شدهاند، علاوه بر جزء رزینی مقدار مناسبی از نرم کننده و خشک کنها بر حسب نوع فام رنگی پیگمنت و فیلر در ترکیب آنها وجود دارد.
رنگهای ترافیک بر پایه رزین کائوچوی طبیعی کلرینه شده پس از خشک شدن سخت و شکننده میشوند و دارای ثبات سایشی بسیار پایینی هستند، در مقایسه با الکیدهای اصلاح شده به کارگیری و اجرای رنگهای کلروکائچو به علّت زمان خشک شدن نسبتاً طولانی در نواحی با حجم ترافیک بالا یا دارای ترافیک پیچیده غیر عملی میباشد، به علّت دوام ضعیف و مشکلات زیست محیطی ناشی از رهاسازی حلال در محیط از این نوع سیستم کمتر در خط کشیهای محوری جادهها استفاده میشود.
رنگهای سرد بر پایه رزینهای آکرلیک پایه حلالی ( ترموپلاست)
فرمولاسیون رنگ ترافیکی بر پایه رزینهای آکرلیک پایه حلالی با نام ترمو پلاستیک سرد شناخته میشود که بسیار مشابه با فرمولاسیون رنگهای آکرلیکی مورد مصرف در صنایع ساختمانی است. مشخصات فنی رنگهای ترافیکی آکرلیکی سرد در استاندارد ملّی ایران به شماره 3758 آورده شده است. سرعت بالای خشک شدن، مقاومت شیمیایی خوب، چقرمگی مناسب، چسبندگی مناسب روی سطح رنگهای قدیمی و کچی شده و پایداری نوری بالا از جمله ویژگیهای رنگ ترافیکی پایه آکرلیکی است.
رنگهای سرد پایه رزین آبی
رنگهای پایه آبی لاتکس نوعی از رنگهای ترافیکی هستند که مصرف آنها با سرعت آرامی در سیستم خط کشی روسازی رو به افزایش میباشد، در رنگ سرد پایه آبی از اب به عنوان رقیق کننده و یا حلال رنگ استفاده میشود. این رنگ به عنوان جایگزین مناسب رنگ سرد پایه حلالی مطرح شده است زیرا دارای ترکیبات آلی فرار مانند حلالهای آلی نظیر تولوئن و یا سایز تینرهای بسیار کمی میباشد. وجود حلالهای آلی علاوه بر هزینه بر بودن مسائل زیست محیطی را به دنبال دارد به همین دلیل در کشورهای پیشرفته استفاده از رنگهای فاقد ترکیبات آلی فرار حداقل مانند آکرلیکهای پایه آبی لاتکس ، در سطح جادهها در دستور کار متولیان امر خط کشی راهها قرار گرفته است.
زمان خشک شدن و ایجاد فیلم خشک به طور قابل توجهی تحت تأثیر شرایط آب و هوایی قرار دارد تغییرات دمایی و روطوبتی عواملی هستند که موجب بروز محدودیت در اعمال خط کشی راهها میشوند برای یک آکرلیک پایه آبی متداول زمان خشک شدن بین 10 دقیقه (گرم، خشک ، نمدار) تا 2 ساعت (سرد، مرطوب، بدون نم) متغییر است . برای یک آکرلیک پایه آبی سریع خشک شونده زمان خشک شدن بین 5 دقیقه ( گرم ، خشک ، نمدار ) تا 40 دقیقه (سرد، مرطوب ، بدون نم) متغییر است . از سوی دیگر در اثر باد ( سرعت هوای روی زمین ) قابل توجه بوده زیرا وقتی سرعت از 8 متر در دقیقه به 69 متر در دقیقه میرسد زمان خشک شدن با ضریب 3 کاهش مییابد.
رنگ ترموپلاستیک گرم
بیش از 30 سال است که جستجو برای یافتن مواد خط کشی بسیار بادوام به عنوان جایگزین رنگ سرد معمولی ادامه دارد. این نوع مواد از آلریگیتها، پیگمنتها ، پیونده، دانههای شیشهای و اکستندرها تشکیل شدهاند و در اثر حرارت نرم شده و به محض سرد شدن سخت میشوند.
با وجود اینکه هزینه خط کشیهای گرم حدود دو تا سه برابر هزینه رنگ سرد است امّا به دلیل دوام زیاد با صرفه است. تفاوت رنگهای گرم و سرد برگشت پذیری رنگهای گرم می-باشد که واکنش آنها اگر دوباره پس از تشکیل فیلم خشک تا دمای مورد نظر حرارت داده شوند دوباره ذوب شده و مایع می-شوند.
به طور کلی از یه نوع رزین :1) رزینهای الکیدی 2) هیدرو کربنی و 3) اپوکسی در تولید رنگهای ترموپلاستیک گرم استفاده میشود.
مواد ترموپلاستیک بر پایه رزینهای الکیدی و هیدروکربنی
رزینهای هیدرو کربنی از مواد نفتی و رزینهای آلکیدی از چوب مشتق شدهاند و در حال حاضر از ترموپلاستیکهای هیدروکربنی فقط در شرایط خاص استفاده می-شود.
ترموپلاستیکهای الکیدی و هیدرو کربنی معمولاً حاوی 18 درصد وزنی رزین، 25 درصد وزنی دانههای شیشهای ، 25 درصد وزنی فیلرو و 32 درصد وزنی پیگمنت و اکستندر میباشند. مواد ترموپلاستیک و رنگ آلکیدی دارای ترکیب و اجزای مشابهی هستند ( رزین الکید ، دانههای شیشهای، پیگمنت، اکستندروفیلر) امّا به هر حال رنگ اکلیدی ،با استفاده از یک حلال مناسب ( حلالهای آلی ) به صورت یک فیلم نازک اجرا میگردد، مواد ترموپونیک سرعت خشک شدن سریعتر ، ماندگاری طولانی تر و بازتاب نور برگشتی بیشتری نسبت به رنگهای ترافیکی دیگر دارند.
اپوکسی ترمولاستیک
اپوکسی ترموپلاستیک یک رنگ است که از رزینهای اپوکسی ترموپلاستیک ، پیگمنت پر کننده و دانههای شیشهای تشکیل شده است و بر خلاف اپوکسی ترموست برای تشکیل اینکه جامد نیاز به شروع کننده و سخت کننده ندارد طبق برآوردهای انجام گرفته مواد اپوکسی در مقایسه با رنگهای ترافیک الکیدی تحت شرایط مشابه از نظر حجم ترافیک و شرایط آب و هوایی دارای ماندگاری حدود شش برابر است.
رنگ پلاستیک سرد
این رنگ برپایه پلیمر میتل متاکریدات فرموله میشود و به عنوان یک ماده غیر سمی واکنش دهنده در محیط اجرا ، دو جزیی و پخت شونده در دمای معمولی معرفی و عرضه میشود. استفاده ار واژه سرد نیز به این دلیل که استفاده از این رنگها و اعمال آنها بر روی سطح در دمای معمولی انجام میگیرد. طبق فرمولاسیون نسبت اختلاط 4 به 1 رزین به کاتالیزور بر سطح اعمال میشوند.
این مواد صد در صد جامد بوده و دقیقاً قبل از اجرا عمل اختلاط مواد اولیه با یکدیگر در یک همزن انجام میپذیرد که دارای واکنشهای گرما زا هستند.
رنگ اپوکسی سرد
رنگ سرد اپوکسی دو جزیی در اوایل دهه 1970 برای اولین بار در آمریکا در مصارف خط کشی روسازی به کار گرفته شد. این مواد از نوع خط کشیهای با دوامی بوده که علاوه بر دوام و مقاومت سایش مناسب قابلیت به کارگیری به روش اسپری را هم دارد نکته مهم در مورد فرموله کردن چنین موادی خاص تنظیم زمان پخت چسبندگی و حفظ فام رنگی مناسب میباشد.
پلی استرهای جامد
بررسی و استفاده از مواد پلی استری برای خط کشی و رنگهای ترافیکی در سال 1975 در امریکا آغاز گردید. این مواد برای خطکشی جادههای آسفالت با حجم ترافیکی متوسط ت زیاد توصیه میشود. در حال حاضر به دلیل زمان خشک شدن و ایجاد فیلم خشک نسبتا طولانی مورد استفاده زیاد قرار نمیگیرد. و پیش بینی میشود که رنگ پلیاستری ترافیکی سریع خشک شونده حدود 60 ثانیه با مطالعات به زودی به بازار ورود پیدا کند.
نوارهای پیش ساخته وعلائم برجسته روسازی
نوارهای پلاستیک سرد مخصوص خطکشی راه ها به صورت نوارهای طویل در عرضهای متفاوت به فام های رنگی مختلف از قبیل سفید و زرد با ابعاد گوناگون عرضه میشوند . کلیه نوارهای پیش ساخته که عمر بالای یک سال داشته باشند نوار پیش ساخته ترافیکی بادوام گویند.
انواع رنگ های سرد دو جزیی ترافیکی:
مواد رنگی اپوکسی دوجزیی
بین مواد در اوایل دهه 1970 برای رنگهای ترافیکی به کار گرفته شد.
جزء نخست آنها حاوی رزین، پیگمنت، پرکنندهها و دانههای شیشهایی و جزء دوم حاوی عامل سخت کننده
( شروع کننده واکنش تکمیل پلمیر) است نسبت رزین به عامل پخت معمولاً 5 به 1 است، زمان پخت خطکشی های اپوکسی به عوامل متععدی از قبیل نوع عامل پخت و دمای رویه راه در زمان اجرا بستگی دارد. زمان پخت برخی از مواد اپوکسی به 40 دقیقه هم میرسد در مقابل اپوکسیهای سریع پخت شونده در حدود 30 ثانیه نیز موجود میباشند.البته این مواد گرانتر و عمر مفید کمتری نسبت به سایر اپوکسها دارد.
یکی از متداول ترین مشکلات رنگهای اپوکسی دو جزیی ترافیکی عدم ثبات فام رنگی آنها است و در بسیاری از مواد اپوکسی تحت اشعه uvنور خورشید دچار رنگ پریدگی و یا گچی شدن میشوند و یک مشکل دیگر در طولانی شدن زمان خشک شدن آنها است.
رنگهای پلی استری دو جزیی سرد ترافیکی
رنگهای پلیاستری نسبت به خطکشی رنگهای سرد تحت هر شرایط مشابه خاصیت پشت پوشی بهتری دارند و در نور روز دید بهتری را ایجاد مینماید. جزء نخست حاوی رزین پلی استر،پیگمنت و پر کننده ها و دانههای شیشه ایی استو جزء دوم که حاوی ترکیب متیل اتیل کتون پراکساید است و به عنوان کاتالیزور و تسریع کننده زمان پخت عمل میکند.
مشکل این رنگها این است که وقتی روی آسفالت جدید اجرا میشود به علت وجود روغنهای آزاد بر روی سطح روسازی به صورت پوسته پوسته میشود و این مشکل باعث ایجاد حفرات ریز در کل سطح فیلم خطکشی میشود و باعث زود از بین رفتن رنگ میشود.
به دلیل سمی بودن اتیل متیل کتون پراکساید باید در اجرا و محل و نقل حفاظت کامل انجام گیرد.